از جمله مشکلاتی است که کودکان با آن درگیر می‌شوند. به طور خلاصه این مورد به این معنی است که این کودکان در کارها و رفتارهایی که مناسب و متناسب سن آن‌ها است را انجام نمی‌دهند و یا در انجام آن با کندی بسیار هستند. نسبت به هم‌سن‌های خود عدم انجام این کارها کاملاً به چشم می‌آید.
این تأخیر و اختلال خود می‌تواند از نوع خفیف یا شدید باشد که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهید شد.
تأخیر حرکتی شناختی به‌صورت خفیف
کودکانی که به طور خفیف این مشکل را دارند این ویژگی‌ها را دارند:
در کار با دستان و دست گرفتن اشیا نسبت به هم‌سن‌های خود قابلیت کمتری نشان می‌دهند. این‌گونه حرکات به هماهنگی و شناخت درست از اعضایی مثل چشم و دست نیاز دارد که در این کودکان با تأخیر و اختلال همراه است.
توانایی‌های کلامی نیز نیاز به هماهنگی ذهنی و فیزیکی بین زبان و صورت و اندام کلامی است. این کودکان در انجام حرکات و هماهنگی‌های ظریف مانند سخن گفتن و یا کارهای بزرگ‌تر از آن کمی از هم‌سن‌های خود عقب‌تر هستند.
در دیگر مهارت‌ها مانند نقاشی کردن و فعالیت‌های جسمی نیز با تأخیر بیشتری نسبت به هم‌سن‌ها روبرو هستیم. این تأخیرها می‌تواند با موارد دیگری نیز مانند اوتیسم همراه گردد و کودک در انجام حرکات و همچنین جنبه‌های درکی و شناختی نیز با کندی و تأخیر دست‌وپنجه نرم کند.
علت تأخیر حرکتی شناختی
بعضی از کودکان کمی بعد و با تأخیر به نقاط موردنظر از لحاظ رشدی می‌رسند و مشکلی وجود ندارد اما در برخی موارد ممکن است تأخیر ایجاد شده به سبب مشکلات پزشکی در کودک باشد. ممکن است این مشکلات ناشی از عضلات یا عدم هماهنگی ذهنی و شناختی باشد. زمانی که هماهنگی بین مغز و اعضایی مثل دست وجود ندارد موجب بروز اختلال هماهنگی می‌شود که با نام پراکسی نیز شناخته می‌شود. دلیل دقیقی با این حال برای آن گفته نشده اما برخی دلایل اصلی به شرح زیر است:
- زایمان‌هایی که به‌صورت زودرس انجام می‌شود می‌تواند سبب رشد ناکافی عضلات گردد.
- بروز اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
- اختلالات عصبی عضلانی که شایع هستند مانند دیستروفی عضلانی یا بروز فلج‌های مغزی
- به وجود آمدن بیماری و مشکلات شناختی و حرکتی مثل اوتیسم
- به وجود آمدن مشکلات شناختی
- وجود مشکلات ناشی از سیستم بینایی
علائم تأخیر حرکتی در کودکان
عضله‌های شل: شل بودن عضله‌هایی پایینی که در تمامی اعضا نیز قابل‌مشاهده است. به‌عنوان‌مثال نمی‌تواند دست خود را نگه دارد یا کنترلی بر صاف نگه‌داشتن گردن ندارد.در سایر اعضا نیز این نشانه‌ها قابل‌مشاهده است.
به جا ماندن عکس‌العمل‌ها و رفلکس‌های نوزادی: رفلکس‌ها واکنش‌هایی هستند که به طور غیرارادی انجام می‌شوند و برای حفظ سلامت و رشد لازم هستند.بعد از مدتی این نشانه‌ها از بین رفته و جایگزین می‌شوند. ادامه این عکس‌العمل‌ها در سنین بالاتر می‌تواند عاملی مزاحم برای مراحل رشد کودک باشد.
ضعیف بودن عضلات: در برخی موارد ضعیف بودن عضلات سبب می‌شود که دستورهای صادر شده از مغز به خوبی انجام نشود. ضعف عضلات و همچنین شلی سبب می‌شود که این امر تشدید شده و کودک در حفظ حالت دچار مشکل و اختلال شود.
نرمی استخوان: این عامل می‌تواند بسیار مهم باشد.شاید علائم ظاهری قابل‌مشاهده نداشته باشد اما این مورد باعث می‌شود که استخوان‌ها توان پذیرش و توان عضلات و بدن را نداشته باشند.